افشای عمق تبعیض علیه مردم یارسان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نظام اسلامی ایران

یارسانمدیا

26.8.2024

احمد مرادی

در جریان انتخابات ریاست جمهوری اخیر در ایران، آشکار شد که رژیم در موقعیتی حساس و شکنندەای از آنچه تصور می شد قرار دارد. اگر قبل از این انتخابات، رئیس جمهور در پشت صحنه از آیت الله خامنەای دستور می‌گرفت، به گفته محمد خاتمی، پنجمین رئیس جمهور رژیم، نقش “تدارکات‌چی” داشت، حالا آقای مسعود پزشکیان در صحن علنی مجلس به صراحت از دخالت آقای خامنەای در انتخاب وزیران پرده برداشت، او تمام شک و تردیدها در مورد سرسپردگی کامل رئیس جمهور به رهبر نظام از بین برد و روشن ساخت که دو رکن اصلی نظام جمهوری اسلامی یعنی قوه مجریه و مقننه خلع مسئولیت شده و عملاً هیچ نقشی در تصمیم گیری ندارند.

حاصل جمع این همه دخالت‌ها در روند انتخاب رئیس جمهور و کابینه او این میشود که انتخابات نمایشی بیش نبود و مردم هیچ نقشی در تعیین رئیس قوه مجریه ندارند. روند انتخاباتی که در این دوره شاهد بودیم، عملا و رسما چهره واقعی نظام را به عنوان حکومت اسلامی نشان داد و رکن جمهوریت نظام رنگ باخته است. حکومت یک حکومت اسلامی و حاکم تام‌الاختیار آن خامنه‌ای است.

موضوع دیگری که انتخابات 1403 را از دوره های قبل متمایز کرد این بود که عدم مشارکت اکثر مردم در انتخابات، رژیم را مجبور کرد که به نامزدها اجازه دهد تا در جریان رقابت‌ها و تبلیغات انتخاباتی به حقوق اقلیتها بپردازند تا بتوانند حمایت بیشتری را جذب کنند. آقای پزشکیان به طور خاص از مردم اهل سنت، کردها، بلوچ، ترکمن و سایر اقلیتهای که در قانون اساسی نظام رسمیت دارند یاد کرد و از تبعیض علیه آنان ابراز نارضایتی کرد، هر چند که خودش بعد از پیروزی در انتخابات گامی در این راستا بر نداشته است.

واضح است که از رئیس جمهور که بارها بر پیروی از خامنه ای تاکید کرده است، نباید انتظار داشت که حقوق مردم ایران به طور عام و اقلیتهای مذهبی به طور خاص بهبود بخشد، اما اذعان به وجود تبعیض در سطح وسیع را می توان مثبت و گامی رو به جلو در راستای ارتقای حقوق گروەهای دانست که حقوق آنها در قانون اساسی نظام به رسمیت شناخته شده است. همزمان، این تحولات هشداری برای جوامعی از جمله جامعه یارسان است که در قانون اساسی رژیم به رسمیت شناخته نشده است. زیرا اگر رژیم گامی در جهت ارتقای حقوق اقلیت ها بردارد شامل جامعه میلیونی یارسان که در حال حاضر با محدودیتها و محرومیتهای فراوانی دست و پنجه نرم می کنند نمیشود. با این توصیف، افق چندان روشنی نسبت به تغییر وضعیت موجود وجود ندارد و باید پذیرفت که ما مردم یارسان برای دستیابی به حداقل حقوق شهروندی راه سخت تری از آنچه تصور می شد در پیش داریم.

جامعه یارسان از ابتدای انقلاب اسلامی تا به امروز مخالف استقرار، تداوم و تثبیت این نظام بوده است، شرایط موجود گواه درک صحیح مردم یارسان از خطر ظهور نظامی ایدئولوژیک در کشوری با تنوع قومیتی و مذهبی است. در عین حال ثابت شد آن دسته از فعالان یارسانی از جمله یاران سازمان دموکراتیک یارسان که خواستار تحریم انتخابات بودند، تحلیل درستی از نتیجه این نمایش انتخاباتی داشتند. ما معتقد بودیم که وعدەهای رنگارنگ داوطلبان نیرنگی بیش نیست و مردم یارسان و سایر اقشار محروم جامعه بزرگ ایران تحت حاکمیت این نظام به حقوق انسانی خود نخواهند رسید و تنها راه حل غلبه بر آن است.

تبعیض یکی از ارکان اصلی و موتور محرکه نظام اسلامی است که بدون آن بقای این رژیم ممکن نیست. تبعیض در تعریف کلاسیک آن عبارت است از سلب حقوق، امکانات، امتیازات و… از شخص یا گروهی به نفع فرد یا گروهی که شایستگی آن را ندارند، اما به دلیل ویژگی های خاصی در جایگاه برتر قرار می گیرند. در ساختار این نظام اسلامی، پیروان و مؤمنان ولایت در بالاترین جایگاه، در مراحل بعدی پیروان مذهب شیعه و پس از آن سایر طبقات و گروه‌های اجتماعی قرار می‌گیرند. در این سلسله مراتب و طبقه بندی شهروندان، مردم یارسان در آخرین کرسی این نظام “آپارتاید” قرار دارند.

وجود تبعیض نژادی و مذهبی در ایران تحت حاکمیت نظام اسلامی حدس و ادعای خالی از حقیقت نیست، اکثر ایرانیان قربانی “آپارتاید” مذهبی هستند. برتری بخشیدن به یک طبقه خاص، شکاف طبقاتی را عمیق تر کرده و پرده اسلام شیعه بر تمامی امکانات و توسعه، رشد فکری و فرهنگی کشیده شده است، چیزی که باید حق مساوی همه شهروندان میبود. داشتن آینده نسبتاً روشن برای سایر ایرانیان مشروط به تبعیت کامل از اسلام شیعه است. دسترسی به مشاغل دولتی، امکانات آموزشی، برتری بی چون و چرای اشغال پستهای دولتی در تمامی نهادهای تصمیم گیری، فرماندهی نیروهای امنیتی و غیره از جمله امتیازات هدفمندی هستند که به طبقه حاکمه داده شده است و دستیابی به چنین موقعیت‌های برای سایر شهروندان مانند عبور از هفت خان رستم است.

بر اساس نتایج نظرسنجی انجام شده توسط محققان سوئدی در 80 کشور جهان در سال 2017، ایران دومین کشور جهان از نظر تبعیض نژادی و مذهبی بود. از آن زمان تاکنون وضعیت حقوق بشر در ایران بدتر شد است، همانطور که گفته شد، خامنه ای همه کاره کشور شده و دایره قدرت تنگتر کرده است، این گواه بر تشدید و گسترش تبعیض است، نه چیز دیگر.

اما اگر بخواهیم زاویه مثبت تحولات سیاسی ایران را مورد تحلیل قرار دهیم میتوانیم به تمرکز قدرت در دست رهبر بنگریم که رژیم در وضعیت آسیب‌پذیری قرار داده است، زیرا ثبات حکومت و تداوم آن کاملاً به شخص خامنه‌ای 85 ساله پیوند میخورد. در فردای مرگ آیت‌الله خامنه‌ای، نمیتوان فرد دیگری را انتخاب کرد که بتواند حلقه صاحبان قدرت‌ و جناحهای درون حکومت، فرماندهان سپاه و سایر نیروهای امنیتی را متحد کند و در نتیجه، از ترس از دست دادن جایگاه گرفتار اضطراب، درگیری و نزاع  فی‌مابین شدە و نظام و دچار فروپاشی درونی خواهد شد.

البته آرزوی من این است که رهبران جمهوری اسلامی قبل از مرگ طبیعی شاهد سقوط نظام باشند تا در دادگاه مردمی محاکمه شدە و به سزای اعمال خود برسند.

#تبعیض_در_جمهوری_اسلامی_ایران

#آزادی_یکسانی_آرمان_یارسانی

احمد مرادی

اسلو ‏ 26اوت‏ 2024