Breaking News
Home / دفترخانە سدی / روزه در ميان يارسان

روزه در ميان يارسان

مردم يارسان دو وعده در سال روزه بر پا ميدارند. اولين روزه مرسوم و معروف است به روزة مرنوي ، اين روزه سه روز به طول مي‌انجامدو بر پايي آن به مناسبت پناه بردن ياران سلطان به هنگام حملة سپاه چيچك به غار مرنو مي‌باشد كه شرح اين واقعه در مقدمة كتاب آمده است. اين روزه از سوي حضرت سلطان بنا نهاده شده است و آنرا روزة مخصوص و مختص به خود مي‌داند و در پايان روز آخر هم بايد به شكرانة نجات ياران در غار و سپاس از خدمت رزبار خروس مال پادشاهي طبخ شود و سپس در جم ياري ضمن دعا سبز گردد و ياران روزه را با آن افطار نمايند ، اين روزه در چله بزرگ زمستان كردي واقع شده است و بايد مصادف با دوازدهم ماه قمري باشد ، يعني شب دوازدهم ماه قمري در چلة بزرگ كردي نيت مرنو يا به عبارت ديگر روزة خاوندكاري انجام مي‌شود كه معمولاً بيشتر در آبانماه شمسي واقع مي‌شود.در خصوص حملة چيچك به ياران و پناه بردن آنها به غار مرنو چنين آمده است كه ياران سلطان وقتي مي‌بينند سپاه چيچك بي شمار است به حضرت سلطان پناه مي‌برند و از او خواهش مي‌كنند تا چاره بيانديشد.
آمانن‌آمان‌يا خواجاي وش وخت نمايان كردي زمايشت سخت
هيجوي داود جه‌لا بِدَرجخت دستوربنيامين‌‌موسيت‌كردن‌نخت
سلطان مرمو
شاه فرما داود بدره جلا بو وِزه نه چيچك و عزم غزا
وَ اَرَماي شاه داود و ريزا نماوه جه‌لا يو يوي مصطفي
سر فرود آورد غلام نيلتار لوا پي چيچك طايفه كفار
سه شبانه‌روزغزاي چيچك كرد تاقي ذي حيات ژيشان بر نكرد
آنگاه سلطان به داود فرمان مي‌دهد از زير قاليچه مشتي خاك بردارد و بر روي سپاه چيچك بپاشد.
داوددس‌بردنه‌ژير قاليچه قدرتي مشتي‌‌خاك‌شاناوروي‌قشون‌چيچكي
سه شو و سه روژ بي وَ تاريكي يو يوشان بري خارجي و تمكي
تمه رماوه بي و روشنايي نياشان روژه و دعوات پادشاهي
سپس حضرت سلطان در خصوص روزة مرنوي چنين مي‌فرمايد :
پولي هام دلي ، پولي هام دلي بيدي بنيشدي پولي هام دلي
بيدي بشوردي آينه ذلي چه جم حاصل موگردي‌مُشكلي
حضرت پير بنيامين در خصوص اين روزه چنين مي‌فرمايد :
رو چه كل كرو ، رو چه كل كرو او كسه روچه پادشام كَل كرو
ار روژي صد جار يانش نيروارو پادشام چه تقصير گناش نويرو
هر كس نگيرو يري روي ياران سر برزيش و پاي ديوان ناوران
هر كس نكرو دعوات پادشاهي بَشِش نِمَدان خرمان دوچيايي
پس اين روزه بر افراد یارسان در صورت دارا بودن شرايط خاص لازم و واجب مي‌باشد. (بر افرادي كه داراي عذر شرعي بوده و يا بيمار و رنجور باشند اين روزه واجب نمي‌باشد.سه روزه مرنويي معمولاً در ماه آبان فرا مي‌رسد و اگر سه روز كامل آن در آبانماه واقع نشود لااقل يك يا دو روز آن در اين ماه خواهد بود كه در فرا رسيدن اين روزه شرط لازم فرا رسيدن اول زمستان سلطاني يعني چلة بزرگ سلطاني و نيز سپري شدن 12 روز از ماه قمري مي‌باشد ، يعني شب دوازدهم از ماه قمري كه در چلة سلطاني واقع شده باشد بايد نيت روزه خاوندكاري را بجا آورد و غسل روزه را انجام داد. روزهاي دوازدهم ، سيزدهم و چهاردهم ماه را بايد تا پايان روز و ديدن ستاره در آسمان روزه گرفت ، لازم به ذكر است كه نظافت ، پاكي ، راستي و صداقت از اركان اصلي يارستان مي‌باشد ، لذا حضرت سلطان بسيار بر نظافت و پاكي تاكيد فرموده‌اند ، خصوصاً استحمام و غسل در هنگام نيت روزه و پوشيدن لباس تميز و داشتن ظاهري آراسته در ايام روزه مرنو بر مردم يارستان لازم است ، البته در تمام ايام كلية اعمال باطني بايد درست بوده و مطابق فرمان و دستور حضرت سلطان باشد. يارستان بايد در اين سه روز از انجام هر گونه گناه و آلودگي پرهيز نمايند و شبهاي مرنوي (خاوندكار) را به صلة رحم بپردازند و در پايان روزه خاوندكار به ديد و بازديد و عيد مباركي يارستان بروند و از بينوايان و فقرا دلجويي نمايند و با خانواده تازه گذشتگان همدردي نمايند كه شادي و خوشحالي سلطان در شادي و خوشحالي مردم يارستان خلاصه مي‌شود.
دومين روزه‌اي كه در ميان مردم يارستان مرسوم است روزة قولطاس است كه به احترام ياران قولطاس انجام مي‌شود و بايد كلية دستورات مرنوي در اين روزه هم اطاعت شود. اين روزه هم در چلة بزرگ زمستان شمسي (جلالي) اتفاق مي‌افتد و سه روز ادامه دارد.
سلطان مرمو
ني چله و زمسان ني چله و زمسان داود روچه‌شان ني چله زمسان
نيتشان نه چوارده مانگي بو احسان جه‌هفده‌مانگي‌بگيران‌چپ دستان
عيدشان پي تو بوني سر مستان. نيت ورو چه‌شان پي قولطاسان
قولطاسانما ياران و خاصان

 

مریوان راخ